Metody szkolenia psów. Warunkowanie, wzmocnienie, karanie

Metody szkolenia psów.

szkolenie psów - Michał Szen - Dodaj komentarz

Szkolenie psów to fascynujący obszar, w którym nauka, psychologia zwierząt i umiejętności komunikacyjne spotykają się, tworząc solidne fundamenty dla zrozumienia i kształtowania zachowań psów. Rozwój różnorodnych metod szkoleniowych przyniósł do współczesnego świata psów szereg skutecznych narzędzi i technik, mających na celu wspieranie właścicieli w budowaniu harmonijnych relacji ze swoimi pupilkami. W tym artykule zajmiemy się pięcioma kluczowymi pojęciami, które stanowią nieodzowną część współczesnych praktyk szkoleniowych.

Metody Szkolenia psów - opis podstawowych metod

Pojęcia, które przybliżymy:

  • Wzmocnienie pozytywne,
  • Wzmocnienie negatywne,
  • Szkolenie klikerem,
  • Szkolenie z użyciem markerów zachowania,
  • Awersyjne szkolenie psów,
  • Warunkowanie Instrumentalne
  • Warunkowanie Klasyczne
  • Wygaszanie zachowania

metody szkolenia psa ilustracjaPojęcia te związane są z psią psychologią i metodami uczenia się nowych zachowań przez psy - można skategoryzować je według ich wpływu na zachowanie psów. Niektóre z nich opierają się na koncepcji nagradzania pożądanych zachowań, podczas gdy inne skupiają się na eliminowaniu niepożądanych. Dwa ostatnie wprowadzają nas w obszar naukowej teorii uczenia się, ukazując, jak procesy psychologiczne odgrywają kluczową rolę w formowaniu zachowań zwierząt.

Wszystkie te pojęcia mają swoje korzenie w psychologii zwierząt i naukach o strategiach uczenia się. Poszczególne metody szkoleniowe wyrosły z badań nad procesami, które kierują zachowaniem zwierząt, w tym psów.
Teorie uczenia się, takie jak behawioryzm, dostarczają podstawowej struktury dla zrozumienia, dlaczego pewne techniki szkoleniowe są skuteczne. Przyczyniają się one do rozwoju bardziej efektywnych i etycznych metod oddziaływania z naszymi futrzanymi przyjaciółmi.

Historia szkolenia psów ma długie korzenie, sięgające czasów, gdzie szkolenie opierało się głównie na prostych instynktownych dla człowieka metodach ale z biegiem lat, wraz z rozwojem wiedzy o psychologii zwierząt, pojawiły się bardziej naukowo uzasadnione i skuteczne techniki. Współczesne podejście do szkolenia psów łączy w sobie zarówno tradycyjne metody, jak i nowoczesne osiągnięcia w dziedzinie psychologii i nauki o behawioryzmie zwierząt.

W kolejnych sekcjach tego artykułu skoncentrujemy się na szczegółowym wyjaśnieniu każdego z wymienionych pojęć, przedstawiając ich istotę, zasady działania i skutki praktyczne dla trenerów i właścicieli psów. Odkryjmy tajniki skutecznego szkolenia, które opiera się na zrozumieniu psychologii psa i wykorzystaniu naukowych podstaw uczenia się zwierząt.

Uczenie się jest procesem polegającym na zmianie zachowanie. Zatem szkolenie psów polega na prowadzeniu przez człowieka procesu zmiany zachowania zwierzęcia.
W ramach behawioryzmu rozwinęły się podstawowe paradygmaty wyjaśniania mechanizmów uczenia się.

Warunkowanie instrumentalne

Na czym polega mechanizm warunkowania instrumentalnego?
Warunkowanie instrumentalne, wytwarzanie nowych reakcji za pomocą techniki wzmocnienia, czyli nagradzania zachowań pożądanych i karania niepożądanych.
Za twórcę procedur warunkowania instrumentalnego uważa się B.F. Skinnera. Twierdził on, że czynnikami najmocniej wpływającymi na zachowanie są konsekwencje, czyli to, co następuje bezpośrednio po zachowaniu (kara lub nagroda, coś co wzmocni lub wygasi dane zachowanie).

  • Czynnik wzmacniający – bodziec, którego pojawienie się w zbieżności z zachowaniem, zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się danej reakcji w przyszłości. W szkoleniu psów wykorzystujemy często smakołyk jak czynnik wzmacniający.
  • Czynnik karzący – każdy bodziec, którego pojawienie się w zbieżności z zachowaniem, zmniejsza prawdopodobieństwo pojawienia się danej reakcji w przyszłości. Karanie oznacza podanie czynnika karzącego po wystąpieniu danej reakcji. Warunkowanie klasyczne (Classical Conditioning): Warunkowanie klasyczne to proces, w którym pies uczy się łączyć dwa bodźce, co prowadzi do wywołania określonej reakcji.

Wzmocnienie pozytywne w szkoleniu psa

Pozytywne wzmocnienie w treningu psów odnosi się do metody, w której używa się nagród, aby zwiększyć prawdopodobieństwo, że określone zachowanie się powtórzy. W tym kontekście "pozytywne" oznacza dodanie pozytywnego bodźca, który sprawia, że pies jest bardziej skłonny do powtarzania pożądanego zachowania. Przykłady nagród obejmują smakołyki, pochwały i zabawki. Jest to skuteczna technika, ponieważ pies zaczyna kojarzyć dane zachowanie z przyjemnym doświadczeniem, co sprzyja uczeniu się i wspiera pozytywny rozwój relacji między psem a właścicielem. Wzmocnienie pozytywne – polega na podaniu bodźca który zwiększa prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia nagradzanego zachowania. Potocznie nazywamy to nagrodą.Pozytywne wzmacnianie (ang. positive reinforcement) oznacza podanie pożądanego bodźca, aby zwiększyć prawdopodobieństwo danego zachowania.

Wzmocnienie negatywne i jego zastosowanie w szkoleniu psów

Wzmocnienie negatywne – polega na usunięciu bodźca awersyjnego po danym zachowaniu. To najlepiej ilustruje przykład z życia ludzi - w samochodzie słyszysz nieprzyjemne piszczenie dopóki nie zapniesz pasów. Ten moment gdy znika nieprzyjemne piszczenie po zapięciu pasów bezpieczeństwa to wzmocnienie negatywne. Ludzie czasami wykorzystują wzmocnienie negatywne ucząc psa komendy 'na miejsce' - krzyczą na psa tak długo aż pies wejdzie na legowisko - gdy pies stoi na legowisku wówczas przestają na psa krzyczeć. To obrazuje działanie wzmocnienia negatywnego (nieprzyjemne krzyki znikają dopiero gdy pojawi się odpowiednie zachowanie zwierzęcia).

ilustracja przedstawia metody szkolenia psów

Szkolenie klikerem - szkolenie psa z wykorzystaniem klikera

Trening klikerem ( inaczej: trening clickerowy) to metoda oparta na użyciu dźwięku klikera jako natychmiastowego sygnału informującego psa o prawidłowym wykonaniu zadania. Kliker jest używany jako "marker" dla poprawnego zachowania i jest następnie nagradzane zachowanie smakołykiem lub pochwałą. To precyzyjne wskazanie chwili poprawnego działania pomaga psu szybciej zrozumieć, za co jest nagradzany. Szkolenie przy użyciu klikera to metoda szkolenia psów oparta o wzmocnienia pozytywne.

Szkolenie psa z użyciem markerów zachowania - markery w szkoleniu psa

Szkolenie z użyciem markerów to szeroki termin obejmujący różne metody wykorzystujące "markery" do informowania psa o poprawności zachowania. Może to obejmować zarówno clicker, jak i inne znaki dźwiękowe, gesty lub słowa. Kluczowym elementem jest natychmiastowe oznaczanie momentu, w którym pies wykonuje właściwe działanie, a następnie nagradzanie go. To skuteczne narzędzie w komunikacji z psem, pomagając mu zrozumieć oczekiwania. Nagrodą są zwykle smakołyki dla psa lub chwila zabawy ulubioną zabawką.

Szkolenie klikerem oraz szkolenie z użyciem markerów jest obecnie najpopularniejszą formą uczenia psa komend - przeczytaj: komendy dla psa

Szkolenie z użyciem markerów uznawane jest za pozytywne szkolenie psów i ta nazwa jest używana w celu określenia tego typu szkoleń dla psów, które skupiają się na nagradzaniu dobrych zachowań psa.

Awersyjne metody szkolenia psa

Co to jest metoda Awersyjna w szkoleniu psów?

Awersyjne szkolenie psów to podejście, które opiera się na zastosowaniu bodźców nieprzyjemnych lub kary, aby zahamować niepożądane zachowania zwierzęcia. W przeciwieństwie do pozytywnego wzmocnienia, które opiera się na nagradzaniu pożądanych zachowań, awersyjne szkolenie koncentruje się na eliminowaniu bądź zniechęcaniu nieprawidłowych reakcji. Jest to podejście kontrowersyjne, ponieważ może prowadzić do problemów behawioralnych, stanów lękowych, a nawet agresji u psa. Ostatnio większość ekspertów ds. behawioryzmu psów i trenerów zaleca podejście oparte na pozytywnym wzmocnieniu ze względu na jego skuteczność i etyczność. Awersyjną metodę nauki aportowania opisałem w artykule: awersyjna nauka aportowania u psa

tresura psa ilustracja

Metody awersyjnego szkolenia psa obejmują:

  1. Kary fizyczne: Wykorzystywanie fizycznych bodźców, takich jak chwytanie za skórę na karku, szarpnięcia za obrożę, uderzenia lub kopnięcia, aby zniechęcić psa do niepożądanego zachowania. Takie metody mogą prowadzić do traumatyzacji i budzenia w psie strachu przed właścicielem.
  2. Korekty dźwiękowe: Użycie dźwięków, takich jak donośny dźwięk głosu czy potrząsanie puszki z obiektami metalowymi, aby zniechęcić psa do bieżącego zachowania. Jednak te metody mogą wprowadzić negatywną reakcję strachu u zwierzęcia.
  3. Obroże korekcyjne: Używanie specjalnych obroży, takich jak kolczatki, które dostarczają nieprzyjemne bodźce, lub obroży elektrycznych wysyłających impulsy elektryczne, dźwiękowe czy wibracje, w odpowiedzi na niepożądane zachowanie psa. Stosowanie takich obroży jest kontrowersyjne, a ich skuteczność i etyczność są szeroko dyskutowane.
  4. Metody dławienia: Wykorzystywanie technik dławienia, takich jak szarpnięcia za smycz, aby zatrzymać niepożądane zachowanie. To podejście może prowadzić do fizycznego dyskomfortu i niebezpieczeństwa dla zdrowia psa.

Wiedza naukowa o procesach uczenia się psów - Psi behawioryzm

Behawioryzm koncentruje się na zachowaniach poddających się obserwacji bardziej niż na wewnętrznych stanach psychicznych i przeżywanych emocjach. zachowania ujmowane są w kategoriach bodźca i reakcji oraz wynikają z procesu uczenia się, motywacji, predyspozycji biologicznych oraz indywidualnych różnic charakteru. przeczytaj więcej: behawioryzm zwierząt, behawiorystyka zwierząt
Inne pojęcia z zakresu metod szkolenia psów i psiej psychologii jakie warto znać: karanie to wdrożenie pewnych konsekwencji w celu powstrzymania jakiegoś zachowania. karanie negatywne to pozbawienie przyjemnego bodźca w celu zahamowania zachowania. karanie pozytywne wprowadzenie nieprzyjemnego bodźca w celu powstrzymania danego zachowania. Przeczytaj: czym się zajmuje behawiorysta zwierząt

Psi behawiorysta pomaga rozwiązać problemy behawioralne psów

Różne metody dla różnych ras psów

Szkolenie psów biorąc pod uwagę predyspozycje psiej rasy - przeczytaj:

Wygaszanie zachowania w trakcie szkolenia psa

Wygaszanie zachowań ma miejsce w trakcie szkolenia psa gdy prowadzimy treningi w celu wyeliminowania danego zachowania. Najpopularniejszych przykładem jest oduczanie psa szczekania lub skakania. Przeczytaj: https://www.szkola-doberman.pl/oduczyc-psa-szczekania-inne-psy-spacerze/ oraz jak oduczyć psa jedzenia wszystkiego na dworze oraz pies skacze na ludzi co robić

Od czego zacząć szkolenie psa? Jak trenować szczeniaka?

przeczytaj ten artykuł aby dowiedzieć się więcej : Od czego zacząć szkolenie psa oraz jak uczyć psa komend oraz w jakiej kolejności uczyć psa komend

jak nauczyć psa posłuszeństwa

 

 

Michał Szen

Autorem wpisu jest: Michał Szen

Biolog, kynolog, trener psów i psi behawiorysta. Absolwent Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Prowadzę szkolenia psów aby ludzie przestali denerwować się na swoje psy i aby wreszcie poczuli się dumni z tego, że mają tak dobrze wychowanego psa. Poza lekcjami na żywo udzielam również konsultacji behawioralnych online.

Dodaj komentarz