Pitbull pies - amerykański pitbulterier
Pies Pitbull - rasa psów
Pitbull to umięśniony pies średniej wielkości z szeroką, dużą głową, potężną klatką piersiową i o ciemnym, pręgowanym umaszczeniu. Kojarzony jest z walkami psów oraz zaciętością w walce i agresją do innych psów.
Czym jest właściwie pitbull? Które psy są pitbullami?
Pitbull to nazwa przypisywana kilku różnym rasom psów oraz dodatkowo wszelkim mieszańcom, które choć trochę przypominają amstaffa. Rasa American Pit Bull Terrier (w skrócie APBT) wywodzi z USA, ze stanu Massachusetts, i oryginalnie była to rasa psów wykorzystywana do psich walk; jej historia sięga roku 1835.
Psy rasy amstaff, czyli American Staffordshire Terrier (amtaff) oraz tzw. staffiki, czyli psy rasy Staffordshire Bull Terrier to rasowi kuzyni pitbulli. Staffiki to małe psy, które wywodzą się Anglii, i choć też były psami walczącymi, to uznawane są teraz za psy domowe dobre do życia w rodzinie i nawet polecane często dla rodzin z dziećmi jako tzw. „psia niania”. Z uwagi na te różnice w charakterze i podejściu do człowieka Anglicy zabronili przywożenia pitbulli do kraju.
Do tej grupy psów określanych jako pitbulle można zaliczyć też cięższego i masywniejszego psa znanego jako American Bully.
Jak widać, choć są to różne rasy z różnymi historiami, to wielu ludzi każdego z ich przedstawicieli określiłoby mianem pitbulla.
Wielu właścicieli pitbulli powie Wam, że to najsłodsze, najbardziej kochane psy, jakie kiedykolwiek mieli w swoim życiu. I wiele jest w tym prawdy – to kochane psy, jeśli pochodzą z dobrej hodowli, po fajnych psich rodzicach i jeśli są od małego dobrze socjalizowane z otaczającym je światem. Wtedy pitbulla można wychować na grzecznego i posłusznego psa, który w dodatku będzie znał wiele komend i nie będzie przejawiał agresji. Bo pitbull to po prostu pies; choć krążą wokół niego historie o psich walkach, niewyobrażalnej sile uścisku szczęk czy wrodzonej agresji do pobratymców i przypadkach śmiertelnych pogryzień ludzi to są to jednak raczej wyjątki i nakręcone przez media pojedyncze przypadki.
Pitbull – opis rasy
Jak wygląda pitbull? Pitbull jest pięknie wyglądającym i silnie umięśnionym psem. To pies, który jak atletyczny sportowiec podejmuje się trudnych zadań, przed którymi stawia go człowiek. Pitbulle nie uznają słów „nie da się”, dlatego też można je wytrenować w taki sposób, aby bardzo wysoko skakały, ciągnęły znaczne ciężary lub wygrywały zawody w innych dyscyplinach psich sportów. Organizowane są specjalne zawody sportowe dla pitbulli, na których zadaniem psa jest wyskoczenie do wysoko zawieszonej zabawki czy ciągnięcie wagonu z obciążeniem. Zobacz film:
Co trzeba wiedzieć o pitbullu?
Walki psów organizowane w USA zwykle wyglądały tak, że do pomieszczenia o rozmiarach 12–15 m2 wchodziło nawet 200 osób, obserwujących pojedynek między psami. Zwykle panował tam więc wielki ścisk, pośrodku którego wystawiane były psy do walk.
Co oznacza „pit” i jak wyglądały walki pitbulli?
Słowo „pit” w języku angielskim oznacza „dziurę w ziemi, dół, parter, szyb” albo też „miejsce zarezerwowane w jakimś specjalnym celu”. Słowo to więc w bezpośredni sposób wiąże się z przeznaczeniem pitbulli - ludzie schodzili się zwykle do wyznaczonego pokoju, aby zobaczyć walkę psów. Robiono zakłady o to, który pies wygra, oglądano walkę, a pies-zwycięzca dawał zarobek swojemu opiekunowi. Zachowały się opisy amerykańskich dziennikarzy z okresu, kiedy walki psów były popularne; pisali oni, że walki te przypominały walki bokserskie. Psy były dobrze żywione i regularnie trenowane, m.in. poprzez bieganie, aby mieć dobrą kondycję do walki. Miejsca, gdzie odbywała się walka, były często np. piwnicami jakiegoś hotelu; podłoga była tam zakrwawiona i pobrudzona, przez co cała przestrzeń budziła odrazę; nie pomagało też to, że podczas walki ludzie często pili i spluwali na ziemię. Jedną z ciekawszych informacji podawanych przez dziennikarzy jest to, że bardzo rzadko dochodziło do śmierci psa - na środku pokoju była wyznaczona linia i psy zdobywały punkty za wykonany atak i przekroczenie linii lub punkty te traciły, gdy wycofywały się. Do walki dobierano psy pod kątem płci i wagi (tak jak na walki bokserskie). Walkę kończono również, gdy jeden z psów ze zmęczenia przestawał walczyć. Miejsce walk było często zakrwawione, bo najczęściej z psich uszu uszkodzonych w walce leciała krew.
Walka rozpoczynała się przyprowadzeniem przez dwie osoby dwóch psów trzymanych na uwięzi i postawieniem ich dość blisko siebie w pomieszczeniu wypełnionym ludźmi. Na dane hasło puszczano psy, a one walczyły między sobą. Pamiętajcie, że pokój był wypełniony nawet 200 osobami i psy nie były agresywne do ludzi, tylko do siebie nawzajem. Psy agresywne do ludzi nie mogłyby być swobodnie zabierane na treningi i stanowiłyby też zagrożenie dla osób znajdujących się blisko nich podczas psiej walki; z tego powodu często podawane są informacje, że takie pitbulle były eliminowane z walk.
Wiemy już, skąd wzięła się nazwa PIT Bull Terrier – był to mieszaniec buldoga i teriera, który walczył w dole/piwnicy/wyznaczonym miejscu (z ang. pit).
Wbrew opiniom pojawiającym się w mediach trudno było wyhodować pitbulla, który byłby dobry w takiej walce. Gdy pies wykazywał się odwagą i nie ustępował, nie poddawał się i wygrywał, stawał się potem bardzo cenny, a z jego skojarzenia z waleczną suką chciano otrzymać szczeniaki, które będą równie odważne – jednak nie było to takie proste. Hodowcy walczących psów oraz organizacje zajmujące się okrucieństwem wobec zwierząt podają informacje, że pomimo utrzymywania pewnych linii hodowlanych pitbulli tylko 1 na 10 szczeniaków w miocie wykazywał temperament dobry do wygrywania walk. I to przy szkoleniu wszystkich szczeniaków z miotu, gdzie rodzice byli dobrze walczącymi psami.
Dla osób, które panikują i histeryzują wobec historii o agresywności tych psów jest to uspokajająca informacja. Nieprawdą jest, że po dwóch agresywnych psach wszystkie szczeniaki będą agresywne i waleczne.
Hodowanie psów do „psich walk” - walki pitbulli i historia rasy
W okolicach roku 1800 właściciele ówczesnych buldogów zaczęli krzyżować je z nieistniejącymi już rasami terierów, aby otrzymać psy bardziej zwinne i dobre do polowań na borsuki, łapania szczurów czy uczestnictwa w walkach psów. Teriery uważane były za mądrzejsze i bardziej socjalne niż buldogi, stąd ich wkład w tworzenie rasy. Od tego czasu ludzie zaczęli trzymać w swoich domach psy znane jako bull-and-terrier (czyli mix ras bull-i-terier). Bardzo szybko te psy zaczęły być uznawane za najpiękniejsze ze wszystkich terierów i idealne jako pies towarzyszący dla każdego gentlemana. Opisywano je jako oddane swojemu człowiekowi, inteligentne, z dobrym węchem i bardzo szybkie.
Pitbulle agresywne do ludzi – jak to się zaczęło?
Jak pisałem we wcześniejszych akapitach, psy hodowane do walk w XIX wieku miały nie wykazywać agresji do ludzi; choć pewnie takie się zdarzały, to były wtedy usuwane z dalszej hodowli „do walk”, podobnie jak psy mało waleczne, które słabo rokowały i nie brały udziału w walkach. Choć nie jest to nigdzie oficjalnie opisane sądzę, że część takich psów była sprzedawana ludziom z danego miasta, a może wiele z nich było dalej rozmnażanych. Podobnie jak teraz w Polsce, 100 lat temu w Ameryce istniały różne związki hodowców psów, jak również osoby prywatne, które liczyły na zarobek ze sprzedaży szczeniąt i rozmnażały psy tylko po to, aby je sprzedać i na nich zarobić.
Według wielu dziennikarzy amerykańskich historia związana z agresją pitbulli wobec ludzi ma swój początek w tym, że na biednych przedmieściach amerykańskich miast, gdzie dana dzielnica była uznana ogólnie za niebezpieczną, ludzie zaczęli kupować pitbulle jako psy obronne i stróżujące.
Wynikało to z krążących w mediach informacji o tym, że pitbulle wykorzystywane są do walk i cechują się wielką agresją i zaciętością do walki. Takie argumenty były wykorzystywane przez handlarzy psów do tego, aby reklamować swoje agresywne do ludzi psy jako idealne psy stróżujące i obronne.
Czy pitbull czuje ból?
Pitbulle zyskiwały na popularności w tych biednych dzielnicach, bo były stosunkowo małe w porównaniu do owczarków niemieckich, rottweilerów czy dobermanów. Mniej jadły i zajmowały mniejszą przestrzeń, dlatego znajdowało się coraz więcej chętnych do kupna takiego psa w celu obrony swojego domu. W dzielnicach z dużą przestępczością krążyły również mity o tym, że pitbull nie czuje bólu i jest wierny swojemu panu nawet wtedy, gdy ten go źle lub ostro traktuje.
Pitbull jako pies stróżujący
Ludzie, którzy znali zasady psich walk, mieli trochę racji mówiąc, że pitbulle były hodowane tylko w jednym celu - aby walczyć i atakować inne psy. Dlatego nie są to psy stróżujące, bo zaatakują jedynie czworonogie stworzenia, które wejdą na ich teren, a nie ludzkiego intruza. I byłaby to poniekąd prawda, gdyby nie to, że rozmnażano i sprzedawano psy agresywne wobec ludzi, a właściciele pitbulli żyjący na przedmieściach nie mieli pojęcia, czym jest socjalizacja szczeniaka czy szkolenie psa. Psy często były trzymane na łańcuchach i miały za zadanie szczekać, gdyby ktoś przekroczył ogrodzenie.
Zwróćcie uwagę na to, że skoro ktoś kupował pitbulla do obrony i stróżowania, to był zadowolony z przejawów agresji u swojego psa lub nawet sam je wzmacniał, bo chciał psa agresywnego, groźnego, którego będzie się bał złodziej czy członek gangu spotkany na ulicy.
Taka sytuacja się rozwijała i pitbulle w Ameryce bardzo zyskały na popularności.
Czy pitbull jest niebezpieczny?
Skąd wziął się obraz psa mordercy? Agresywny pitbull zagryzł dziecko i ranił człowieka
Jak pisałem wcześniej, agresywne pitbulle, które miały chronić rodzinę i dom okazywały się często niebezpieczne dla otoczenia. Jednak czy to ich wina? To człowiek posiadający agresywnego psa jest za niego odpowiedzialny. Po serii ataków na dzieci, w tym śmiertelnych, w wyniku których dziecko zmarło, media urządziły nagonkę na pitbulle. Zaczęto zbierać informacje o pogryzieniach i rozdmuchiwano historie o tym, jakie są to rzekomo niebezpieczne psy z uwagi na ich hodowlę nastawioną na psie walki. Jeśli jednak czytałeś wcześniejsze akapity to wiesz, że psy do walk nie były agresywne do ludzi.
Jak najczęściej dochodziło do tragicznych pogryzień przez agresywne pitbulle?
Otóż najczęściej poważnym pogryzieniom ulegali chłopcy w wieku 5-9 lat, którzy znaleźli się na terenie, gdzie mieszkał agresywny pitbull. Znowu dotyczy to wszystko biednych przedmieść amerykańskich miast, gdzie dzieci w ciepłe popołudnia same bawią się i biegają po ulicach. Przykładowo, chłopcy w trakcie zabaw w sąsiedztwie przeszli przez ogrodzenie i znaleźli się na podwórku pilnowanym przez pitbulla; pies był na łańcuchu i się z niego zerwał, gdy zobaczył jak dziecko wchodzi na jego teren; albo dziecko podeszło do psa na łańcuchu i pies je zaatakował. Opisywane są też zdarzenia, podczas których dziecko sąsiadów podchodzi do psa i pies jest spokojny, a potem dziecko schyla się po kość leżącą blisko psa i wtedy zostaje zaatakowane. Dużo rzadziej zdarzało się, że sąsiad zostawił otwartą bramę lub psu udało się wydostać za ogrodzenie i wtedy pogryzł dzieci sąsiadów, które bawiły się na ulicy nieopodal domu.
Problem jest poważny, bo pies atakuje dziecko zwykle w twarz i szyję, co wynika z niskiego wzrostu nawet u 9-latka. Dlatego też kilka takich ataków okazało się śmiertelnymi i powstała burza medialna na temat psów morderców, które zagryzają ludzi.
Jednak zauważcie, że duża część poważnych pogryzień czy wypadków śmiertelnych odbywa się w momencie, gdy dziecko naraża się na pogryzienie podchodząc do psa lub wchodząc na jego teren. I mamy tu do czynienia z psami, które ludzie po to kupowali i tego uczyli – aby były to psy groźne i odstraszające złodziei. Jak jednak wkrótce ludzie sobie zaczną uświadamiać, pogryzieniom rzadko kiedy ulegał złodziej czy inny bandyta, a pies niestety wyrządzał szkodę niewinnym osobom.
Mity o pitbullach powielane przez media podczas opisywania pogryzień:
- pitbull jest agresywny w stosunku do każdego poruszającego się stworzenia;
- pitbull jest bardziej niebezpieczny niż naładowany pistolet, bo nie wiesz, kiedy wystrzeli (rzekomo pitbulle atakują bez ostrzeżenia co jest nieprawdą);
- pitbull to czworonożna maszyna do zabijania, on nie broni swojego terenu, tylko chce walczyć i zabijać, bo do tego został stworzony.
To wszystko są mity i teksty z gazet z tego okresu, gdy ludzie zaczęli się bać pitbulli, bo jakiś pies zagryzł dziecko. Szerzono wtedy ten obraz psa mordercy i „maszynki do zabijania”.
zdjęcia: Foresthill Kennel
Uścisk szczęk pitbulla
Ile uścisku ma pitbull? Uścisk szczęk pitbulla to 0,5 tony, czyli 500 kg na m2. Niektórzy jeszcze bardziej wyolbrzymiają tę liczbę pisząc, że pitbull to bestia, która ma i 2 tony uścisku szczęk. Oczywiście nie jest to prawda. Dwutonowy uścisk szczęki ma krokodyl.
Siła uścisku szczęki pitbulla jest zbliżona do siły szczęk owczarka niemieckiego. Jakie pies ma silniejszy uścisk szczęki niż pitbull? Według pomiarów aparaturą elektroniczną większy uścisk szczęk mają duże psy, takie jak tosa inu, rottweiler i mastiffy. Nie sugerujcie się jednak tymi pomiarami, bo choć owczarki belgijskie, dobermany i owczarki niemieckie nie mają rekordowo silnych uścisków szczęk, to i tak są z powodzeniem wykorzystywane w policji do pracy jako pies obronny. Poza tym psy policyjne czy inne służbowe w trakcie treningu wyrabiają sobie siłę mięśni, która po kilkumiesięcznym szkoleniu na pewno jest większa niż na początku treningu.
Dodatkowo w bezpośrednim kontakcie z człowiekiem duże znaczenie ma też całkowita masa psa, bo ten często z rozpędu atakuje człowieka i wtedy większą masą może zrobić większą krzywd. I nie piszę tutaj o psie obronnym w trakcie szkolenia, tylko o niebezpiecznym wydarzeniu, jakim jest atak agresywnego psa na niewinną osobę.
Czy pitbull jest legalny w Polce
Tak, to rasa którą można posiadać legalnie.
Pitbull terrier - rasa zakazana na wyspach brytyjskich
Podobnie jak tosa, fila i dogo argentino, także i pitbull trafił na listę psich ras zakazanych. Ras uznanych za agresywne nie można wwozić na teren Wielkiej Brytanii, gdzie panuje także zakaz ich posiadania.
W 1989 roku panika dotycząca psów-morderców dotarła również do Wielkiej Brytanii. Związane było to również z ujawnieniem w mediach historii o tym, jak dwa rottweilery zagryzły jedenastoletnią dziewczynkę. Co ciekawe, mimo tego, że owczarki niemieckie pogryzły wiele osób w poprzednich latach, to nie zyskały one miana psów agresywnych, natomiast pitbulle i rottweilery pokazywane były jako wcielenie zła i agresji.
Aby opanować sytuację rząd brytyjski postanowił uregulować tą sprawę, wprowadzając zakaz posiadania psów pewnych ras. Na listę w 1991 roku trafiły psy z ras walczących (tak to określono) i były to: amerykański pitbulterier, amstaff, tosa inu, dogo argentino i fila brasileiro.
Dlaczego na liście psów zakazanych nie ma owczarków niemieckich, które statystycznie pogryzły największą liczbę osób?
Co ciekawe, Brytyjczycy nie pozbyli się ze swojego kraju rasy Staffordshire bull terrier, czyli staffika - choć rasa ta była protoplastą pitbulli. Na listę nie trafiły też psy akita, boksery ani shar pei. Nie zakazano też posiadania psów rasy doberman ani rottweiler czy owczarków niemieckich. To jest najbardziej zadziwiające, że psy, które były sprawcami największej liczby pogryzień, czyli owczarki niemieckie, nie trafiły na listę psów zakazanych. Jak widać chyba nie kierowano się logiką i statystyką, ale emocjami. Niektórzy dziennikarze i publicyści uzasadniają to tak, że najważniejszych kryterium było to, że rasa powstała z myślą o walkach psów, co było postrzegane jako „zło” i bardzo „zły instynkt”, i dlatego na listę trafił pitbull, a nie owczarek niemiecki czy rottweiler.
W przypadku agresji u pitbulli zbyt wielką wagę przykłada się do samej rasy psa. Każde pogryzienie to wypadkowa takich elementów, jak geny psa, zachowanie pogryzionej ofiary, braki socjalizacyjne u psa, jego historia medyczna czy poziom szkolenia przez właściciela.
Nie można z tych 5 elementów składowych wybrać jednego i powiedzieć, że ta jedna rzecz to jedyny problem. Rasa psa to nie jedyny aspekt psiej agresji. To dużo bardziej złożony problem.
To, że mamy do czynienia z pitbullem nie oznacza automatycznie tego, że pies będzie groźny i agresywny. Nie ma takiej rasy psa, która nie byłaby zdolna do wyrządzenia człowiekowi krzywdy; nawet małe psy jak jamniki, yorki czy chihuahua potrafią być agresywne i potrafią zranić człowieka dorosłego, a tym bardziej dziecko. To, moim zdaniem, niebezpieczne myślenie, aby klasyfikować całą rasę jako bezpieczną lub niebezpieczną. Pisałem już wcześniej o tym, że nawet golden retriever potrafi być agresywny i wiele jest pogryzień powodowych przez goldeny czy husky, które nie są postrzegane ogólnie jako psy niebezpieczne. Pies ma swój charakter i bagaż doświadczeń, a relacja psa z jego opiekunem zmienia się z biegiem czasu. Poprzez odpowiednią socjalizację z otaczającym światem i naukę psiego posłuszeństwa można pracować nad budowaniem dobrej, zdrowej relacji ze swoim psem, w której nie będzie miejsca na agresję.
Nie można powiedzieć, że pitbulle to psy złe, agresywne czy niebezpieczne. Nie można winić całej rasy. Pitbulle to po prostu psy. Wybierając porównanie motoryzacyjne, pitbull jest jak szybki wyścigowy motocykl – nie jest to to samo co rower czy skuter. Na motocyklu niektórzy ludzie popełniają wykroczenia i stanowią zagrożenie dla innych użytkowników drogi, ale czy jest sens zakazywać posiadania szybkiego motocykla wszystkim ludziom w kraju tylko przez to, że niektórzy ludzie wykorzystują je w nieodpowiednim celu?
Szkolenie pitbulla - przeczytaj artykuł na temat szkolenia psów pitbulli: jak wychować pitbulla
