Odwrażliwianie i przeciwwarunkowanie - terapia behawioralna psa
Odwrażliwianie i przeciwwarunkowanie to dwie metody pracy z psem w trakcie terapii behawioralnej
Techniki odwrażliwiania i przeciwwarunkowania wykorzystane są przez psich behawiorystów w pracy z psem podczas procesu przyzwyczajania psa do bodźców, które wcześniej u psa wywoływały lęk albo wywoływały agresję.
Odwrażliwianie inaczej desensytyzacja
Terapia w formie odwwrażliwiania (desensytyzacji) jest skuteczna i trwa zwykle 4-8 tygodni. Stosowany jest proces kojarzenia bodźca wywołującego strach z innym doświadczeniem, które strachu nie wywołuje. Strach przed przedmiotem lub wydarzeniem jest usuwany poprzez stopniowe przeciwwarunkowanie (odwrażliwianie). W trakcie treningów wywoływana jest reakcja sprzeczna ze strachem w tym samym czasie, kiedy pojawia się bodziec wywołujący lęk.
Odwrażliwianie - proste wyjaśnienie
Mówiąc prostym językiem odwrażliwiamy zwierzę na dany bodziec. Chcemy zmienić reakcję emocjonalną psa na to co go spotyka i co wywołuje w nim lęk. Znane są Wam zapewne pojęcia 'nadwrażliwości' - w trakcie terapii chcemy tę nadwrażliwość zmniejszyć - nazywamy ten proces odwrażliwianiem.
Desensytyzacja polega na redukowaniu intensywności reakcji lękowej.
Przeciwwarunkowanie: metoda do leczenia fobii u psów
Mechanizm przeciwwarunkowania wykorzystywany jest od wielu lat przez behawiorystów na całych świecie w terapii lęków i fobii u psów. Ta technika terapeutyczna określana jest systematycznym odwrażliwianiem.
W przypadku konfrontacji dwóch antagonistycznych popędów, takich jak strach i głód, dominujący z nich wywiera hamujący wpływ na działanie tego, który jest słabszy. Innymi słowy, gdy pies zostaje wystawiony na oddziaływanie bodźca wywołującego lęk równocześnie z bodźcem indukującym przyjemność z jedzenia, to ten ostatni może skutecznie zahamować uczucie strachu, pod warunkiem, że posiada większą siłę oddziaływania niż bodziec lękotwórczy.
W systematycznym odwrażliwianiu dąży się do zahamowania lęku, na skutek działania reakcji antagonistycznej związanej z relaksacją lub przyjemnością płynącą z jedzenia i zaspokajania głodu.
Wymienione techniki terapeutyczne należą do najczęściej stosowanych przez psich behawiorystów technik w trakcie terapii behawioralnej zaburzeń lękowych.
Habituacja (przyzwyczajanie) - stopniowe zmniejszanie się i zanik reakcji na często powtarzający się bodziec - habituacja zwykle nie działa jako metoda leczenia fobii polegająca na stopniowym konfrontowaniu psa z sytuacjami wzbudzającymi lęk - u psów habituacje wykorzystuje się gdy reakcje są mało intensywne a poza tym najczęściej mimo wszystko dokłada się do procedury postępowania "przeciwwarunkowanie", nie stosuje się samej tylko habituacji.
Opisane tu metody stosowałem aby przyzwyczaić suczkę o imieniu Bunia do odgłosów samochodów - ten przypadek opisałem w artykule: szkolenie psa który boi się samochodów
Przeczytaj także o tym jak w trakcie terapii behawioralnej psa zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia pożądanego przez nas zachowania: harmonogramy stosowania wzmocnień, metody szkolenia psa
Konsultacje i zapisy do psiego behawiorysty:
Skorzystaj z konsultacji (zapisy przez dział kontakt) aby poznać zasady prawidłowego i skutecznego odwrażliwiania psów na najczęstsze czynniki stresujące.
Odwrażliwianie stosowane jest również z powodzeniem w terapii agresji lękowej u psów (więcej o tym czym jest agresja lękowa przeczytasz w artykule: agresja lękowa u psa)